Άνω Βροντού

ΑΝΩ ΒΡΟΝΤΟΥ ΣΕΡΡΩΝ

Η Άνω Βροντού βρίσκεται στο Β.Α. τμήμα του νομού Σερρών περίπου 30 χλμ. μακριά από την πόλη των Σερρών. Είναι το χωριό με το μεγαλύτερο υψόμετρο σε όλο το νομό, που φτάνει τα 1060 μέτρα, χτισμένο στα όρη Βροντούς. Στην προέκταση αυτών υψώνονται δυτικά η κορυφή του Λαϊλιά, βορειοδυτικά το όρος Όρβηλος, που αποτελεί το νοτιότερο παρακλάδι της οροσειράς Πίριν, βόρεια βρίσκεται το Μαυροβούνι, ανατολικά το όρος Φαλακρό, ενώ νότια του χωριού υψώνεται το σταχτί τραπεζόμορφο Μενοίκιο.

Η μορφολογία τους εδάφους, τα πολλά νερά, τα ψηλά βουνά αλλά κυρίως η πλούσια βλάστηση, με μεγάλα δάση από οξιές και έλατα, πολλές καρυδιές, φουντουκιές, ξινομηλιές, αγριαπιδιές  και κρανιές, καθώς επίσης και μεγάλη ποικιλία από είδη τσαγιού, βοτάνων και αγριολούλουδων, κάνουν την περιοχή ξεχωριστή σε ομορφιά.

   Ξεκινώντας από τις Σέρρες ο επισκέπτης της Άνω Βροντούς θα διασχίσει μία πανέμορφη διαδρομή μέσα από ένα δάσος με θεόρατες οξιές και ποταμάκια με κρυστάλλινο νερό. Στην είσοδο του χωριού βρίσκεται η εκκλησία του Αγίου Δημητρίου, χτισμένη το 1835 με το άριστα κατασκευασμένο ξυλόγλυπτο τέμπλο φτιαγμένο από τεχνίτες της Άνω Βροντούς. Στο κέντρο του χωριού δεσπόζει μια μεγάλη άγρια λεύκα και μια βρύση κατασκευασμένη το 1878. Το σχολείο του θεωρείται ιστορικό διότι κατασκευάστηκε το 1860 και τα πρώτα χρόνια λειτουργούσε και ως ημιγυμνάσιο. Οι πρώτοι διδάσκαλοι ήταν καλόγεροι από το μοναστήρι του Τιμίου Προδρόμου.  Εξαιρετικό ενδιαφέρον παρουσιάζει και η ερειπωμένη εκκλησία της Παναγίας κατασκευασμένη το 1870 η οποία όμως κάηκε το 1913, καθώς και τα ερείπια του παλιού εργοστασίου κατασκευής σιδήρου, όπως  και τα οχυρά του Μεταξά.

Σημαντικά ευρήματα δηλώνουν ότι η περιοχή κατοικήθηκε για πρώτη φορά στα χρόνια της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Σύμφωνα με πληροφορίες που μεταδόθηκαν από γενιά σε γενιά, κάτοικοι των νησιών του Βορείου Αιγαίου και κυρίως Χιώτες και Μυτιληνιοί, εγκαταστάθηκαν για άγνωστο λόγο στην ευρύτερη περιοχή, στα τέλη του 15^ου αιώνα. Αρχικά δημιούργησαν 3 ξεχωριστούς οικισμούς και αργότερα, με την πάροδο των χρόνων, ενώθηκαν σε έναν ενιαίο οικισμό , στο σημείο που είναι σήμερα η Άνω Βροντού.

Οι κάτοικοι της Άνω Βροντούς πριν από έναν αιώνα ήταν πάνω από 6.000 και ανέπτυξαν τις τέχνες και τα γράμματα. Πολλά τα εργοστάσια σιδηρομετάλλου και πολλοί οι τεχνίτες που ασχολήθηκαν με τη γλυπτική του ξύλου, του μαρμάρου και της πέτρας. Η τέχνη όμως που χαρακτηρίζει την Άνω Βροντού εκείνη την εποχή είναι αυτή της κατασκευής της καμπάνας. Λειτουργούσαν πολλά καμπανοποιεία στην περιοχή όπου κατασκευάζονταν οι ξακουστές Βροντουλιώτικες καμπάνες, πολλές από τις οποίες φιλοξενούνται ακόμη και σήμερα σε πολλά καμπαναριά, σε εκκλησίες και μοναστήρια της χώρας μας. Ταυτόχρονα λειτουργούσε και σχολή κατασκευής καμπανών.

Το καμπαναριό του χωριού το οποίο είναι ορατό από μεγάλη απόσταση, είναι χτισμένο το 1870 και σήμερα αριθμεί τέσσερις καμπάνες διαφορετικών διαστάσεων οι οποίες κατασκευάστηκαν τα έτη 1906 – 1911.

Εκτός από τις καμπάνες, στην Άνω Βροντού κατασκευάζονταν και χειροποίητοι μηχανισμοί ωρολογίων. Ένας τέτοιος μηχανισμός υπάρχει στο καμπαναριό της Ιεράς Μονής Τιμίου Προδρόμου Σερρών.

Το 1924 πρόσφυγες από την Καππαδοκία, ελληνικής καταγωγής, από την περιοχή της Καισάρειας, αφού έγραψαν τη δική τους Οδύσσεια, περιπλανώμενοι σε πολλούς τόπους της Ελλάδας, επέλεξαν και εγκαταστάθηκαν στην Άνω Βροντού.

Κατά την απογραφή του 2001 η Άνω Βροντού είχε πληθυσμό 1.279 κατοίκους. Σήμερα οι κάτοικοι της είναι πολύ λιγότεροι, απαριθμούν γύρω στους 600 και ασχολούνται κατά κύριο λόγο με τη γεωργία.

      Μια από τις κυριότερες παραγωγικές δραστηριότητες των κατοίκων της είναι η παραγωγή γεώμηλων. Οι πατάτες της Βροντούς από τα παλιά ακόμη χρόνια ξεχώριζαν για τη γεύση τους και αποτελούσαν το «σήμα κατατεθέν» του χωριού.

Το έτος 1996 ιδρύθηκε ο Πολιτιστικός Σύλλογος Άνω Βροντούς Σερρών με την επωνυμία «Η ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ». Ουσιαστικά η δράση του ξεκίνησε το έτος 1999 κι από τότε μέχρι σήμερα έχει να επιδείξει ένα αξιόλογο έργο.

Πραγματοποίησε οδοιπορικά στην Καππαδοκία και συγκεκριμένα στην Επαρχία Καισάρειας, καθώς επίσης και στο Άνω Νευροκόπι και τη Φιλιππούπολη της Βουλγαρίας καταγράφοντας ιστορικά και λαογραφικά στοιχεία, αναπαρήγαγε τις αυθεντικές βρουντουλιώτικες και καισαριώτικες φορεσιές και δημιούργησε χορευτικά τμήματα που παρουσίασαν χορούς της Μακεδονίας και της Καππαδοκίας σε πολλές εκδηλώσεις σε όλη την Ελλάδα αλλά και το εξωτερικό. Δεκάδες ώρες βιντεοσκόπησης και συνεντεύξεις γηραιών κατοίκων, καταγραφή τραγουδιών, παλιοί χάρτες, φωτογραφικό υλικό, σπάνια βιβλία, έγγραφα ιστορικής αξίας, παλιά σκεύη και εργαλεία, αυθεντικά χειροτεχνήματα, χριστιανικά σύμβολα καθώς και πολλές μελέτες ιστορικών και ειδικών.

Κορυφαία όμως διοργάνωση ήταν αυτή της «Αστροβραδιάς». Η πρώτη Αστροβραδιά πραγματοποιήθηκε την 11-8-2007. Από τότε μέχρι σήμερα πραγματοποιήθηκαν 6 Αστροβραδιές, μία κάθε χρόνο το μήνα Αύγουστο.   Μεγάλη επιτυχία σε διοργάνωση και επιστημονική παρουσίαση είχε η 4^η Αστροβραδιά του 2010, με κορυφαία στιγμή τη διάλεξη του Αστροφυσικού Σταμάτη Κριμιζή.  Η παρουσία του έκανε γνωστή την Άνω Βροντού σε όλη την Ελλάδα και σε όλο τον κόσμο καθώς η διάλεξη του κ. Κριμιζή μεταδόθηκε από τους ραδιοερασιτέχνες Σερρών σε όλα τα πλάτη και μήκη της Γης. Μετά τη θεσμική καθιέρωση της «Αστροβραδιάς» ο επόμενος στόχος είναι η δημιουργία Αστρονομικού Πάρκου στην Άνω Βροντού.

Πηγές:

1.    Αρχείο Πολιτιστικού Συλλόγου Άνω Βροντούς

2.    Κείμενο του Λογοτέχνη Τάσου Σταμπούλογλου

3.    Αποσπάσματα εργασίας του κ. Βαβαλέκα, δασολόγου.

4.    Γ.Α.Κ Σερρών

Το κείμενο παρουσιάστηκε σε εκδήλωση για τον εορτασμό των 100 χρόνων από την απελευθέρωση των Σερρών.

Χάρτης του Νομού Σερρών με την Άνω Βροντού στα ΒΑ του Νομού